So‘nggi yillarda Toshkentdagi ko‘chmas mulk sarmoya vositasi sifatida ishonchli deb qaralardi: kvartira sotib olasan — ijaraga berasan — barqaror daromad olasan. Lekin 2025 yilda vaziyat o‘zgarib bormoqda. Ijara daromadi pasaymoqda va investorlar hozir uy-joyga sarmoya kiritish qancha foydali ekanini so‘rashni boshlashdi.

Bozor qanday o‘zgarayapti va ijara uchun kvartira sotib olmoqchi bo‘lganlar nima kutishlari kerakligini ko‘rib chiqamiz.

Nima uchun Toshkentda ijara daromadi pasaymoqda

Ijara bozorining jozibadorligi kamayishining bir nechta sabablari bor:

  • Kvartira narxlari oshishi. So‘nggi ikki yilda yangi uylarning narxi 20–30% ga oshdi. Sarmoya hajmi kattalashdi, qaytish muddati esa uzaymoqda.
  • Ijara talabining kamayishi. Yoshlar va oilalar tobora ko‘proq ipoteka olmoqda, chunki kredit shartlari asta-sekin yumshamoqda.
  • Taklifning oshishi. Yangi uylar soni ko‘paydi va sarmoya uchun sotib olingan kvartiralarning bir qismi bozorga chiqmoqda. Raqobat kuchaymoqda, stavkalar esa pasaymoqda.

Agar ilgari kvartirani ijaraga qaytarish o‘rtacha 8-10 yil davom etsa, hozir bu muddat 12-15 yilga yetishi mumkin.

Kvartira egalari holati qanday o‘zgaradi

Kvartira egalari uchun daromad pasayishi strategiyani qayta ko‘rib chiqish signalidir.

  • Uzoq muddatli ijara avvalgidek daromad keltirmaydi. Masalan, markazdagi ikki xonali kvartira ilgari 700–800 dollar atrofida ijaraga berilsa, hozir 600–650 dollar atrofida.
  • Qisqa muddatli ijara onlayn platformalar orqali ko‘proq foyda keltirishi mumkin, ayniqsa sayyohlik hududlarida, ammo ko‘proq vaqt va xarajat talab qiladi.
  • Ijarachilar orasidagi bo‘sh vaqtlar uzaymoqda. Ilgari kvartira bir haftada ijaraga berilsa, hozir uy topish bir oy yoki undan ko‘proq vaqt oladi.

Daromad pasayishi ko‘chmas mulk bozoriga qanday ta’sir qilmoqda

Ijara bozoridagi o‘zgarishlar sotuvlarga ham ta’sir qiladi:

  • Investorlar ehtiyotkor bo‘lyapti. Ilgari “ijaraga berish” uchun avtomatik tarzda kvartira sotib olinsa, hozir ko‘pchilik: buning foydasi bormi, deb o‘ylamoqda.
  • Narxlar o‘sishi sekinlashmoqda. Uylar qimmatlasha boshladi, lekin ikki yil oldingidek tez emas. Bu qisman investor qiziqishining kamayishi bilan bog‘liq.
  • Talabni qayta taqsimlash. Oilalar va yoshlar ko‘proq “o‘zlari uchun” xarid qilishga e’tibor qaratmoqda.

Uy-joyga sarmoya kiritmoqchi bo‘lganlarga maslahatlar

Agar Toshkentda kvartira sotib olishni o‘ylayotgan bo‘lsangiz, bir necha amaliy tavsiyalar:

  • Qaytish muddatini oldindan hisoblang. Kvartira narxini ijaradan kutilayotgan yillik daromadga bo‘ling. Agar natija 12 yildan yuqori bo‘lsa — qayta o‘ylang.
  • Hududni tanlang. Metro, universitetlar yoki sayyohlik obyektlariga yaqin hududlar o‘rtacha daromaddan ko‘proq foyda keltiradi.
  • Kvartira turini ko‘rib chiqing. Kichik studiyalar va bir xonali kvartiralar katta va keng kvartiralarga nisbatan tezroq ijaraga beriladi.
  • Alternativalarni ko‘rib chiqing. Qisqa muddatli ijara yoki narxlar oshgach bir necha yil ichida sotish uzoq muddatli ijara bilan solishtirganda foydaliroq bo‘lishi mumkin.
  • So‘nggi mablag‘laringizni sarflamang. Ko‘chmas mulkka sarmoya strategiyaning bir qismi bo‘lishi kerak, yagona kapitalni saqlash vositasi emas.

Toshkentda ijara daromadi haqiqatan ham pasaymoqda, va bu e’tibordan chetda qolmasligi kerak. Lekin bozor harakatda: u o‘zgaradi, moslashadi va yangi imkoniyatlar ochadi. Ba’zi investorlar uchun bu xaridni biroz kutish signali, boshqalar uchun esa foydali shartlarda bozorga kirish va eng yaxshi obyektlarni tanlash imkoniyati. Hammasi sizning maqsadingiz va rejalashtirish vaqtigacha bog‘liq.