Toshkent zararli ishlab chiqarishlardan tozalanmoqda: zavod va fabrikalar viloyatlarga ko‘chiriladi
Toshkent, boshqa yirik shaharlar singari, sanoat chiqindilari muammosiga duch kelmoqda. Shovqin, chang va chiqindi gazlar – bularning barchasi shahar aholisi salomatligiga hamda hayot sifatiга salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Vaziyatni o‘zgartirish maqsadida hukumat zararli korxonalarni poytaxt tashqarisiga ko‘chirishga qaror qildi. Bu qaror fuqarolar va biznes uchun nimani anglatadi? Quyida batafsil.
Nega korxonalarni ko‘chirish zarur bo‘ldi
Shahar ichidagi sanoat zonalari bir vaqtning o‘zida bir nechta muammoni keltirib chiqarmoqda:
- Havoning va tuproqning ifloslanishi, aholida nafas olish bilan bog‘liq kasalliklar ko‘payishi;
- Metallurgiya va kimyo sanoatidan kelayotgan kuchli shovqin;
- Shahar infratuzilmasining cheklanishi va transport yuklamasining ortishi.
Mutaxassislarning ta’kidlashicha, Toshkent tez sur’atlarda kengayib bormoqda, ammo shahar ichidagi sanoat zonalari ekologiya va xavfsizlik talablariga javob bermaydi. Korxonalarni tashqariga ko‘chirish orqali poytaxt havosi ancha tozalanadi va yashash muhiti yaxshilanadi.
Korxonalar qanday ko‘chiriladi
Jarayon bosqichma-bosqich amalga oshiriladi va quyidagi asosiy yo‘nalishlarni o‘z ichiga oladi:
- Yangi hududlarni aniqlash — sanoatni ekologiyaga zarar yetkazmasdan rivojlantirish mumkin bo‘lgan Toshkent viloyatidagi joylar tanlanadi.
- Infratuzilmani yaratish — yangi sanoat hududlariga yo‘llar, elektr tarmoqlari, suv va aloqa tizimlari olib boriladi.
- Xodimlar va uskunalarni ko‘chirish — korxonalar ish o‘rinlarini saqlab qolish hamda uskunalarni silliq o‘tkazishni ta’minlashi shart.
- Ekologik nazorat — yangi joylarda chiqindilarni nazorat qilish va tozalash tizimlari joriy etiladi.
Bunday yondashuv biznes uchun xavflarni kamaytiradi, aholiga esa sog‘lom muhit yaratadi.
Toshkentliklar uchun foydasi
Yaqin yillarda poytaxt aholisi o‘zgarishlarni sezadi:
- Toza havo — havoga chiqindilar kamayadi, ayniqsa zich aholi yashaydigan hududlarda.
- Kamroq shovqin va hidlar — sanoat gazlari va mexanik shovqinlar shahardan chiqadi.
- Yangi turar-joylar va yashil zonalar — eski zavodlar o‘rnida yangi uylar va bog‘lar paydo bo‘ladi.
Masalan, metallurgiya zavodlarining bir nechtasi viloyatga ko‘chirilgach, markaziy ko‘chalardan biri piyodalar va dam olish maydoniga aylantiriladi. Bu nafaqat hayot sifatini oshiradi, balki investorlarni ham jalb etadi.
Biznes uchun ta’siri
Korxonalar uchun bu qaror ham imkoniyat, ham vaqtinchalik qiyinchiliklarni anglatadi:
Afzalliklar: zamonaviy ishlab chiqarish joylari, ekologik jarimalarning kamayishi, infratuzilmaga yaqinlik.
Qiyinchiliklar: dastlabki ko‘chirish xarajatlari, xodimlarni qayta tayyorlash, logistika masalalari.
Ammo ekspertlar fikricha, uzoq muddatda bu qaror investitsiya muhitini yaxshilaydi. Ishlab chiqarish xavfsiz va zamonaviy sharoitlarda davom etadi, shahar esa yanada sog‘lom va yashil bo‘ladi.
Ko‘chirishdan oldin nimalarga e’tibor berish kerak
Har bir kompaniya quyidagilarni inobatga olishi zarur:
- Xomashyo va tayyor mahsulotni yetkazish uchun logistika tarmoqlarigacha bo‘lgan masofa;
- Yangi joydagi infratuzilmaning holati;
- Xodimlarning moslashuvi va yashash sharoitlari.
To‘liq tahlil jarayonida xatoliklar va moliyaviy yo‘qotishlar oldi olinadi.
Toshkentdan zararli korxonalarni chiqarish — bu ekologiyani yaxshilash, shahar infratuzilmasiga bosimni kamaytirish va biznes uchun yangi imkoniyatlar yaratish yo‘lida tashlangan muhim qadamdir. Uzoq muddatda poytaxt aholisi toza havo, xavfsiz mahallalar va ko‘proq yashil maydonlarga ega bo‘ladi, korxonalar esa zamonaviy ishlab chiqarish bazalarida faoliyat yuritadi.
Tez-tez so'raladigan savollar
Korxonalarni ko‘chirish qachon boshlanadi?
Jarayon 2025 yilda boshlangan bo‘lib, bir necha bosqichda amalga oshiriladi.
Bu narxlarga ta’sir qiladimi?
Qisqa muddatda logistika xarajatlari sabab narx biroz oshishi mumkin, ammo keyinchalik barqarorlashadi.
Ish o‘rinlari saqlanadimi?
Ha, barcha korxonalar xodimlarni yangi joyga o‘tkazishi shart, shuning uchun ommaviy qisqartirishlar kutilmayapti.
Qaysi tarmoqlar birinchi bo‘lib ko‘chiriladi?
Metallurgiya, kimyo va qayta ishlash sanoati korxonalari — ular ekologiyaga eng katta ta’sir ko‘rsatadi.
Investor sifatida yangi sanoat hududlarini ko‘rish mumkinmi?
Ha, hukumat ochiq investitsiya siyosatini rejalashtirgan, bu esa xususiy investorlar va texnologik hamkorlar uchun imkoniyat yaratadi.
Muallif
Men – jurnalist va tahlilchiman, MDU jurnalistika fakultetini tamomlaganman. Bugun Realting.uz tahririyatiga rahbarlik qilaman, bu yerda O‘zbekiston ko‘chmas mulk bozori haqida ekspertik kontent yozaman va rivojlantiraman. Men uchun jurnalistika nafaqat kasb, balki hayotni, iqtisodiyotni va doimiy o‘zgarib borayotgan shaharlarni tadqiq qilishning bir usuli. Realting.uz’gacha mustaqil jurnalist bo‘lib ishlaganman: xalqaro va sohaviy nashrlar uchun maqolalar yozdim, Markaziy Osiyo va global tendensiyalarni o‘rgandim. Kino sohasida ham o‘zimni sinab ko‘rdim, diktorlikni o‘rgandim va televideniye kurslarini tamomladim. Bu tajribalar menga mediani chuqurroq anglashga yordam berdi, ammo chinakam kasbimni aynan tahlil va jurnalistikada topdim. Ishdan tashqarida meni ijod va sport ilhomlantiradi. Fotografiya bilan shug‘ullanaman va akvarel bo‘yoqlarda rasm chizaman, shuningdek, shaxmat bo‘yicha sport ustaligiga nomzodman. Bolaligimda xoreografiya bilan shug‘ullanganman, bu esa menga intizom va harakatga muhabbatni singdirdi. Bir necha yil Angliyada yashaganman va aynan u yerda futbol muhitini kashf etdim: o‘shandan beri “Arsenal” jamoasining muxlisiman va unga sodiq qolmoqdaman. Men ishonamanki, haqiqiy professional har tomonlama yetuk inson bo‘lishi kerak. Menga arxitektura va urbanistika, san’at va shaxmat strategiyalari, futbol derbilari va madaniy tadqiqotlar yaqin. Bu qiziqishlar meni chinakam va hayotiy qiladi, demak – o‘quvchida aks-sado topadigan matnlar yaratishga yordam beradi.
