Har kuzda O‘zbekistondagi ko‘plab uy egalari bir xil holatga duch keladi: kimdir trubalarni oxirgi daqiqada issiqlik bilan o‘raydi, boshqalar qozonni shoshilinch tozalaydi, yana kimdir “hech narsa bo‘lmas” deb o‘ylaydi. Lekin tajriba shuni ko‘rsatadiki, mayda e’tiborsizliklar qishda katta muammolarga olib keladi.

Qishga tayyorgarlik doirasida kommunikatsiyalarni tekshirish — oddiy rasmiyatchilik emas. Bu qishda uy issiq bo‘lishi, suv quvurlarida muzlamasligi, tom qor bosimiga chidashi va elektr tarmog‘i haddan tashqari yuklamadan ishdan chiqmasligiga kafolatdir. To‘g‘ri yondashuv esa pul va asabni tejaydi: chunki qishda yuz beradigan avariya kuzgi tayyorgarlikka qaraganda bir necha baravar qimmatga tushadi.

Qishga tayyorgarlik bo‘yicha asosiy qadamlar

1. Isitish tizimi va qozon

Bu — uyning yuragi. Hatto pechda isitiladigan uyda ham qozon va tizimni tekshirish zarur.

  • Qozon ko‘rigi. Yondirgich tozaligini, sensorlar ishlashini, tortish kuchi normal ekanini tekshiring. Agar qozonga 5 yildan oshgan bo‘lsa, mutaxassis chaqiring.
  • Filtr va issiqlik almashinuvi. Tiqilib qolgan filtrlar yoqilg‘i sarfini oshiradi, samaradorlikni kamaytiradi. Tozalash yarim soat vaqt oladi, lekin gaz sarfida 10% gacha tejalishi mumkin.
  • Radiatorlar. Kranlar orqali havoni chiqaring, sektsiyalar tiqilib qolmaganini tekshiring. Agar bir batareya boshqalardan sovuqroq bo‘lsa, yuvish kerak.
  • Trubalar. Ulanish joylari, klapanlar va kengaytirish bakini tekshiring. Hozirgi kichik tomchi qishda katta oqishga aylanadi.
  • Sinov ishga tushirish. Haroratni ishchi darajaga ko‘tarib, bosimni tekshiring. Me’yor — 1,5–2 atmosfera.

2. Suv ta’minoti va kanalizatsiya

Asosiy vazifa — quvurlar muzlab yorilib ketmasligi.

  • Agar qishda yashamasangiz: suvni butunlay to‘kib tashlang, kirish klapanini yoping, quvurlarni kompressor bilan puflab chiqing.
  • Agar yashasangiz: tashqi quvurlarni issiq material bilan o‘rang. Variantlar — mineral paxta (ishonchli, lekin namdan qo‘rqadi), ko‘pikli polietilen (o‘rnatish oson), isituvchi kabel (eng samarali, lekin qimmatroq).
  • Unitaz va sanitariya jihozlari. Agar uy qishda bo‘sh tursa, baklarga muzlamaydigan suyuqlik quyiladi.
  • Kanalizatsiya. Quvurlar qiyaligi va tiqinlarning borligini tekshiring. Qishda tiqilib qolish — katta muammo.

3. Tom, tom yopma va yomg‘ir oqadigan tizim

Qishda tom qor va suvdan himoya qiladi.

  • Ko‘rik. Barcha choklarni, mo‘ri va o‘tish joylarini ko‘rib chiqing. Kichik teshik qishda oqishga sabab bo‘ladi.
  • Mo‘ri. Tozalash majburiy. Qurum nafaqat tortishni pasaytiradi, balki yong‘inga sabab bo‘lishi mumkin.
  • Yomg‘ir quvurlari. Barg, shox va axloqdan tozalang. Aks holda qishda ular muz probkasiga aylanadi.
  • Qor to‘xtatuvchilar. Metall tomlarda ularni o‘rnatish tavsiya qilinadi — qor birdaniga tushib ketishini oldini oladi.

4. Elektr tarmog‘i va maishiy texnika

Qishda yuklama ortadi.

  • Simlar. Eski alyuminiy simlarni almashtirish lozim.
  • Elektr taqsimlash qutisi. Avtomatlar to‘g‘ri ishlashini tekshiring.
  • Kuchlanish stabilizatori. Ayniqsa, gaz qozoni bo‘lsa muhim: kuchlanish sakrashi uni ishdan chiqarishi mumkin.
  • Ortiqcha texnikani uzing. Qishda ishlatilmaydigan maishiy jihozlarni o‘chirib qo‘yish xavfsizroq.

5. Xavfsizlik va uy-joy

  • Oyna va eshiklar. Issiqlikni saqlash uchun yoriqlarni yopish zarur.
  • Qulf. Grafit yoki maxsus moylash vositalari bilan moylash — sovuqda qotib qolmasligi uchun.
  • Mebel va buyumlar. Agar uy bo‘sh qolsa, mebellarni plyonka bilan yopib qo‘ying.
  • Yoritish va signalizatsiya. Harakat sensori va vaqtli o‘chirgichlar o‘g‘ridan himoya uchun samarali.

6. Muddat va mutaxassislar

  • Eng yaxshi tayyorgarlik davri — sentyabr–oktyabr.
  • Birinchi sovuqlardan so‘ng nazorat tekshiruvi qiling.
  • Agar ishonchingiz komil bo‘lmasa, mutaxassislarni chaqiring: santexnik, elektrchi yoki tom ustasi ishni tezroq va xavfsizroq bajaradi.