Toshkentdagi uy-joy bozori faol o‘smoqda. Yaqin yillargacha poytaxtdagi kvartira narxini bilish oson edi — bozorda barqarorlik hukm surardi. Bugun esa xaridorlar doimiy o‘sib borayotgan narxlar bilan yuzma-yuz. Savol tabiiy: nega kvartiralar qimmatlashmoqda va qachon bozor barqarorlashadi?

Kvartira sotib olish — bu nafaqat yashash masalasi, balki jiddiy moliyaviy investitsiya. Narx o‘sishiga ta’sir qilayotgan omillarni tushunish, ayniqsa, oila va investorlar uchun muhim.

Bozordagi hozirgi holat

Bugungi kunda uy-joy bozori ikki segmentga bo‘lingan: birlamchi (yangi qurilishlar) va ikkilamchi (tayyor uylar). Birlamchi bozorda yangi kvartiralar tezroq qimmatlashmoqda, ayniqsa markaziy hududlar va yirik infratuzilma obyektlari yaqinida. Ikkilamchi bozorda o‘sish nisbatan sekinroq, biroq o‘tgan yil davomida bu segmentda ham o‘rtacha kvadrat metr narxi 12–18% ga oshgan.

Toshkentda kvartira narxlari tuman va holatga qarab keskin farq qiladi. O‘rtacha narx 1 m² uchun $800–1 500 atrofida. Mirobod kabi prestijli tumanlarda 1 m² narxi $2 000 dan oshishi mumkin, Sergeli kabi chekka hududlarda esa $700 dan boshlanadi.

Markaziy bank va Davlat statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, O‘zbekistonda ko‘chmas mulk narxlari yillik 12–14% darajada barqaror o‘smoqda.

Narxlarning o‘sishiga sabab bo‘layotgan omillar

  1. Yuqori talab. Yangi oilalar, viloyatlardan ko‘chib kelganlar va investorlar faol xarid qilmoqda.
  2. Qurilish tannarxining oshishi. Qurilish materiallari va ishchi kuchi qimmatlashmoqda, yangi yer uchastkalari esa tobora kamaymoqda.
  3. Ipoteka va bo‘lib to‘lash tizimi. Banklar kredit dasturlarini kengaytirib, uylarni qulayroq qilmoqda, ammo bu ham narxlarni yuqori darajada ushlab turadi.
  4. Makroiqtisodiy omillar. Valyuta kursi o‘zgarishlari va inflyatsiya uy narxlariga to‘g‘ridan-to‘g‘ri ta’sir qiladi: milliy valyutaning qadrsizlanishi bilan kvartiralar yanada qimmatlashadi.

Barqarorlashuv va korreksiya belgilari

So‘nggi oylarda ayrim belgilar bozorda narx o‘sish sur’ati sekinlashayotganini ko‘rsatmoqda:

  • Ba’zi chekka tumanlarda ikkilamchi uylar bozori yiliga atigi 3–5% o‘smoqda.
  • Ijara bozori o‘rtacha o‘sish ko‘rsatmoqda — bu esa yangi obyektlarga investitsiya qiziqishini pasaytiradi.
  • Quruvchilar asta-sekin yangi takliflarni ko‘paytirayotgani ham narxlarni muvozanatlashga yordam beradi.

Yaqin va o‘rta muddatli prognoz

Qisqa muddat (6–12 oy): o‘sish davom etadi, ammo sur’at 8–10% atrofida sekinlashadi.
O‘rta muddat (2–3 yil): iqtisodiy barqarorlik, yangi qurilish hajmining oshishi va investor faolligining me’yorga tushishi sharoitida bozor nisbatan barqarorlashadi.

Barqarorlik uchun zarur shartlar:

  • inflyatsiyani nazorat qilish,
  • ipoteka dasturlarini qo‘llab-quvvatlash,
  • yangi qurilishlar bozorini kengaytirish,
  • taklif va talab o‘rtasida muvozanatni saqlash.

Xaridorlar va investorlar uchun tavsiyalar

Agar siz kvartira sotib olishni rejalashtirayotgan bo‘lsangiz:

  • infratuzilmasi rivojlangan va likvidligi yuqori hududlarga e’tibor bering;
  • qurilish sifati va qayta sotish imkoniyatini baholang;
  • ipoteka yoki bo‘lib to‘lash variantlarini ko‘rib chiqing.

Narxlarning keskin tushishini kutish hozircha mantiqsiz. Eng to‘g‘risi — likvid obyektlarga va uzoq muddatli istiqbolga e’tibor qaratish.

Toshkent uy-joy bozoridan nima kutish kerak?

Kvartira narxlari o‘sishda davom etadi, biroq 2–3 yil ichida barqarorlashuv ehtimoli yuqori. Keskin pasayish kutilmayapti. Xaridorlar uchun eng muhim narsa — sifatli va likvid uylarga sarmoya kiritish, moliyaviy vositalardan to‘g‘ri foydalanish va uzoq muddatli qarorlar qabul qilish.