O‘z uy-joyiga ega bo‘lish – yosh oila hayotidagi muhim qadam. Biroq, ko‘chmas mulkning yuqori narxlari bunday orzuni amalga oshirishga to‘sqinlik qilishi mumkin. Imtiyozli ipoteka krediti dastlabki to‘lov uchun yetarli jamg‘armaga ega bo‘lmaganda ham uy-joy masalasini hal qilish imkoniyatini beradi.

O‘zbekistonda ipoteka asosida kredit berish dunyo amaliyotidan biroz farq qiladi. Amaldagi qonunchilikka ko‘ra, qurilish bosqichidagi kvartirani bank tomonidan ajratiladigan mablag‘ ta’minoti sifatida rasmiylashtirish mumkin emas, chunki u hali kadastrga ega emas. Biroq, ipoteka ikkilamchi bozordan uy sotib olish uchun mavjud. Shunga qaramay, ushbu jarayon asta-sekin takomillashib va o‘zgarib bormoqda. Bu jarayonga davlat dasturlari ham yordam bermoqda, ulardan biri aynan yosh oilalarga ko‘mak berishga qaratilgan.

Davlat va banklar yosh oilalar yetarli daromadga ega bo‘lmagani sababli ipotekadan foydalana olmagan taqdirda ham, ularning o‘z kvartirasiga ega bo‘lishi uchun choralar ko‘rmoqda.

Ipoteka cho‘ntakka mos keladimi?

Muayyan yosh oila uchun ipotekaning mavjudligi hanuz daromad darajasi, yuqori narxlar, katta oylik foiz va asosiy to‘lovlar hamda dastlabki badal borligi kabi omillarga bog‘liq. Biroq, davlat tomonidan ko‘rilayotgan choralar kreditlash shartlarini yaxshilashga yordam bermoqda.

O‘zbekiston hukumati yosh oilalarga imtiyozli shartlarda ipoteka orqali kvartira ajratish to‘g‘risida qaror qabul qildi. Dastur doirasida yangi uylar qurish, foydalanilmayotgan yoki qurilishi to‘xtatilgan binolarni rekonstruksiya qilish rejalashtirilgan. Ushbu dasturda ishtirok etish uchun ijtimoiy hayotda faollik ko‘rsatish va “Kamalot” yoshlar ittifoqining tavsiyasiga ega bo‘lish talab etiladi.

Yosh oilalar uchun imtiyozli ipoteka kreditlash shartlari quyidagicha:

  • Kredit muddati – 20 yil;
  • Dastlabki badal talab etilmaydi;
  • Dastlabki 5 yil davomida yillik foiz stavkasi 7% darajasida belgilangan bo‘lib, keyinchalik Markaziy bankning qayta moliyalash stavkasigacha bosqichma-bosqich oshiriladi;
  • Besh yillik muddat tugagandan so‘ng, Yoshlar ittifoqi kredit bo‘yicha hisoblangan foizlarning to‘rtdan bir qismini to‘lab beradi.

Davlat tomonidan imtiyozli ipoteka shartlari asosida berilayotgan yordam O‘zbekistonda yosh oilalar uchun uy-joy masalasini yanada osonroq hal qiladi. Shuningdek, subsidiyalash dasturlari va banklarning qulay takliflari ham amal qilmoqda.

Ipoteka kreditini qanday olish mumkin?

Dastlabki badalsiz ipoteka olish uchun arizani faqat birinchi nikohda bo‘lgan yoshlar topshirishi mumkin. Bundan tashqari, ular bir nechta mezonlarga mos kelishi lozim.

Talablar quyidagicha:

  • Yosh: Er-xotinlarning har ikkisi ham 30 yoshdan oshmagan bo‘lishi kerak. Shu talab yolg‘iz ota-onalar, jumladan, ajrashgan holda farzand tarbiyalayotgan shaxslar uchun ham qo‘llaniladi.
  • Tavsiya xati: O‘zbekiston Yoshlar ittifoqi Markaziy kengashidan tavsiya olish talab etiladi. Uni olish uchun ro‘yxatga olingan yashash manzili bo‘yicha tashkilotning tuman bo‘limiga ariza topshirish lozim. Arizaga bir qator hujjatlar ilova qilinadi.
  • Ro‘yxatga olish: Yosh oila uy-joy sharoitlarini yaxshilashga muhtoj fuqarolar ro‘yxatida bo‘lishi kerak.

Muhim va zaruriy shartlardan biri – ilm-fan, sport yoki boshqa sohalardagi yutuqlardir. Er-xotindan biri davlat mukofoti, ko‘krak nishoni bilan taqdirlangan bo‘lishi, shuningdek, musobaqa, tanlov yoki olimpiada sovrindori bo‘lishi maqsadga muvofiq.

Ipoteka rasmiylashtirish uchun bankka quyidagi hujjatlar taqdim etiladi:

  • Ko‘chmas mulk uchun kredit olish bo‘yicha ariza;
  • Pasport nusxasi;
  • Uy-joy sotib olish shartnomasi;
  • Mulk huquqini tasdiqlovchi hujjat nusxasi;
  • So‘nggi 12 oy uchun daromad to‘g‘risidagi ma’lumotnoma yoki deklaratsiya nusxasi;
  • “Kamalot” yoshlar ittifoqining tavsiyasi;
  • Oila tarkibi to‘g‘risidagi ma’lumotnoma.

Imtiyozli ipoteka bo‘yicha berilgan arizani bank bir oy davomida ko‘rib chiqadi. Shundan so‘ng, kredit ajratish yoki rad etish to‘g‘risida qaror qabul qiladi.

Kvartira uchun ipoteka olish – yosh oilalar uchun o‘z uyiga ega bo‘lishning yaxshi usuli. Davlat dasturi bu imkoniyatlarni sezilarli darajada kengaytirib, ilgari mablag‘ yetishmovchiligi sababli kredit ololmaganlar uchun ham uni mavjud qiladi. Biroq, ko‘proq yosh oilalarni qamrab olish uchun qo‘llab-quvvatlash amaliyotlarini yanada takomillashtirish zarur.