O‘zbekistonda ko‘chmas mulk bozori ko‘pchilik sezishga ulgurmaydigan darajada tez o‘zgarib bormoqda. Yangi qoidalar, raqamli vositalar, investorlar qiziqishining ortishi — bularning barchasi rieltorlik kasbiga qo‘yiladigan talablarni bosqichma-bosqich kuchaytirmoqda. Endi faqat rasmiy maqom yoki tajriba o‘z-o‘zidan yetarli emas. Malakani tasdiqlash va bozor o‘zgarishlaridan xabardor bo‘lib borish zarur.

Aynan shu sharoitda Yangi bozorlar mutaxassislarini tayyorlash milliy markazi davlat namunadagi sertifikat beriladigan rieltorlar uchun malaka oshirish bo‘yicha onlayn kursga qabul boshlanganini e’lon qildi.

Rieltorlar malakasini oshirish: bu qanday kurs?

Gap kirish darajasidagi ta’lim yoki “hisobot uchun” nazariy mashg‘ulotlar haqida emas. Dastur amalda ishlayotgan mutaxassislar uchun ishlab chiqilgan bo‘lib, rieltorlik malaka sertifikatini uzaytirish hamda bozoridagi dolzarb o‘zgarishlarni chuqur tushunishga qaratilgan.

Kurs 2025-yil 24-dekabrda start oladi. Ta’lim to‘liq onlayn formatda o‘tkaziladi, bu amaliyotchi rieltorlar uchun muhim: ish jarayonidan uzilmasdan va safarlarsiz o‘qish imkonini beradi. Dastur 3 kun davom etadi, umumiy hajmi — 20 akademik soat. Mashg‘ulotlar har kuni soat 14:00 dan 18:00 gacha bo‘lib o‘tadi.

Ishtirok narxi — 770 000 so‘m.

Muhim jihat shundaki, rieltorlar har uch yilda bir marta malaka oshirishi qonunchilikda belgilangan. Bu tavsiya emas va ixtiyoriy ham emas. Faoliyatini qonuniy davom ettirish va mutaxassis maqomini tasdiqlashni istagan rieltor uchun bunday kurs majburiy bosqich hisoblanadi.

O‘quv dasturining asosiy mavzulari

Kurs dasturi rieltorlar kundalik ishda duch keladigan real vazifalar asosida tuzilgan. Har bir blok oldidan mavzu konteksti beriladi, material esa ortiqcha nazariyasiz, amaliy yondashuvda taqdim etiladi.

Ta’lim jarayonida quyidagi yo‘nalishlar ko‘rib chiqiladi:

  • 2025-2030 yillarda O‘zbekiston ko‘chmas mulk bozori istiqbollari, asosiy prognozlar va tizimli xatarlar;
  • rieltorlik faoliyati va ko‘chmas mulk aylanmasi bo‘yicha qonunchilikdagi so‘nggi o‘zgarishlar;
  • bozorning joriy holati, talab va taklif dinamikasi;
  • multilisting tizimlari va bitimlarni tezlashtirishdagi amaliy roli;
  • rieltorlik sohasini rivojlantirish muammolari va ularni hal etish bo‘yicha ishchi ssenariylar;
  • professional birlashmalarning yagona ish standartlarini shakllantirishdagi ta’siri;
  • rezident va norezidentlar ishtirokidagi ko‘chmas mulk bitimlari, huquqiy cheklovlar va investitsiya imkoniyatlari;
  • ko‘chmas mulk bilan bog‘liq operatsiyalarni soliqqa tortish masalalari.

Dasturda imtihonlar yoki rasmiy testlar nazarda tutilmagan. Asosiy e’tibor rieltor bugun amalda duch kelayotgan jarayonlar va o‘zgarishlarni amaliy tushunishga qaratilgan.

Kursni kimlar olib boradi: amaliyotchilar va soha ekspertlari

Dastur kuchli jihatlaridan biri — o‘qituvchilar tarkibi. Bu yerda tasodifiy ma’ruzachilar yoki darsliklarni qayta hikoya qilish yo‘q. Ta’lim bozor, tartibga solish va yirik loyihalar bilan bevosita ishlayotgan mutaxassislar tomonidan olib boriladi.

Kurs o‘qituvchilari orasida:

  • Butikov — iqtisod fanlari doktori, professor, O‘zbekiston Respublikasi Davlat aktivlarini boshqarish agentligi huzuridagi Davlat aktivlarini xususiylashtirish va boshqarish muammolarini tadqiq etish markazi direktori;
  • S. Mirzarahmanov — Davlat aktivlarini boshqarish agentligi huzuridagi Tadqiqot markazi ilmiy xodimi, bozor tahlili va davlat aktivlari sohasidagi islohotlar bo‘yicha mutaxassis;
  • T. Sokolov — Commonwealth Partnership Uzbekistan bosh direktori, tijorat ko‘chmas mulk sohasida 20 yildan ortiq tajribaga ega ekspert;
  • A. Sultanov — Milliy markaz o‘qituvchisi, amaliyotchi rieltor;
  • V. Reshetnyak — 12 yillik tajribaga ega amaliyotchi yurist, Murad Buildings kompaniyasining yuridik boshqarmasi rahbari;
  • A. Fayzieva — devlopment va ko‘chmas mulk sohasida 9 yildan ortiq tajribaga ega yurist, Murad Buildings mutaxassisi.

Bunday tarkib bitta kurs doirasida nazariya, regulyator amaliyoti va real bozor keyslarini uyg‘unlashtirish imkonini beradi.

Davlat namunadagi sertifikat va uning ahamiyati

O‘qish yakunida tinglovchilarga rieltorlik malaka sertifikatini uzaytirish uchun zarur bo‘lgan davlat namunadagi sertifikat topshiriladi.

Kasbga endi kirishni rejalashtirayotganlar uchun esa boshqa tartib amal qiladi. Boshlovchi mutaxassislar bazaviy tayyorgarlikdan o‘tib, qayta tayyorlash to‘g‘risidagi hujjatni olishi kerak. Yangi bozorlar mutaxassislarini tayyorlash milliy markazi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi tomonidan akkreditatsiyadan o‘tgan. Bu esa qayta tayyorlash yakunida davlat namunadagi diplom berilishini anglatadi.

Bu hujjatlarning yuridik kuchi shunchaki rasmiyatchilik emas, balki qonuniy faoliyat yuritish uchun asosiy omil hisoblanadi.

Kurs kimlar uchun mo‘ljallangan

Dastur, avvalo, amalda ishlayotgan rieltorlarga qaratilgan bo‘lib, ular uchun quyidagilar muhim:

  • qonunchilik talablariga rioya qilish;
  • bozorning amaldagi qoidalari asosida ishlash;
  • yangi vositalar va bitim formatlarida erkin yo‘nala olish;
  • mijozlar va hamkorlar ishonchini oshirish;
  • professional obro‘ni mustahkamlash.

Kasbga jiddiy yondashadigan va uzoq muddat ishlashni rejalashtirgan mutaxassislar uchun malaka oshirish endi shunchaki majburiyat emas. U amaliy ish quroliga aylanmoqda.

O‘zbekiston ko‘chmas mulk bozori yetuklik bosqichiga kirib bormoqda. Aynan hozir “shunchaki agent” bilan malakali rieltor o‘rtasidagi farq ayniqsa yaqqol ko‘zga tashlana boshlaydi.