
Хақиқатдан сотиш учун қандай эълон бериш керак: Realting.uz тадқиқоти
Агар сиз Realting.uz’да кўчмас мулк сотиш бўйича эълонлар жойлаштирсангиз, эҳтимол сезгансиз: айрим объектлар тезда кўп кўрилади ва қўнғироқлар келади, бошқалари эса эътиборсиз қолади. Нега бундай бўлади? Ва олдиндан қайси эълон ишлашига аниқлаш мумкинми?
Ушбу саволларга жавоб топиш учун биз муҳим таҳлилий тадқиқот ўтказдик. Ушбу мақолада асосий хулосаларимиз билан бўлишамиз ва эълонларингиз самарадорлигини ошириш бўйича тавсиялар берамиз. Таҳлилида Realting.uz мутахассислари, маркетологлар, риелторлар ва IT-экспертлар иштирок этишди.
Кимларни таҳлил қилдик
Realting.uz фойдаланувчиларининг хатти-ҳаракати — Ўзбекистон ва дунёнинг турли бурчакларидан бўлган фойдаланувчилар ўрганилди.
Бизни айнан чет элда жойлашган фойдаланувчиларнинг эълонлар билан қандай ўзаро алоқада бўлиши қизиқтирди. Маълум бўлишича, уларнинг сони кутилганидан кўпроқ. Платформага мунтазам равишда АҚШ, Россия, Жанубий Корея, Буюк Британия, Германия ва бошқа давлатлардан фойдаланувчилар киришади.
Халқаро ташкилотларнинг баҳоларига кўра, Ўзбекистон ташқарисида вақтинча ёки доимий яшайдиган ватандошларимиз сони 9 миллиондан ошади. Улар орасида ишлаш, ўқиш ёки бутунлай кўчиб кетганлар ҳам бор. Аҳамиятлиси шундаки, ушбу аудиториянинг катта қисми тўлов қобилиятига эга бўлиб, улар ватанларида кўчмас мулк сотиб олишга қизиқади: баъзилари яқинларини уй-жой билан таъминлашни истайди, бошқалари эса қайтишни ёки инвестиция қилишни режалаштирмоқда.
Муҳими шундаки, ушбу аудитория юқори даражадаги рақамли маданият ва талабчанликка эга: улар эълонларни синчиклаб танлайдилар, фотосуратларнинг сифати, тавсифнинг тўлиғлиги, агентлик ёки риелторнинг обрўси, шунингдек, профилнинг тўғри расмийлаштирилишига эътибор қаратадилар. Айни эълоннинг қанчалик профессионал тарзда тузилганлиги унинг кўрилиши ва жавоб олишига бевосита таъсир қилади.
Бундай фойдаланувчиларнинг хатти-ҳаракати бошқалардан фарқ қилади: улар шунчаки эълонларни кўриб чиқмайдилар, балки мақсадли равишда излайдилар, таққослайдилар ва саралайдилар. Бу ҳайратланарли эмас, чунки улар чет элда ишлаб, маблағ тўплайдилар ва ватанларида кўчмас мулкка сармоя киритишни режалаштирадилар. Шу сабабли, улар энг мақсадли аудитория ҳисобланади ва айнан улар контент сифатига нисбатан энг талабчан ҳисобланади.
Нималар қилдик?
Тадқиқот олти ой давом этди. Биз маълумотларни тўплаб, таҳлил қилдик:
- Платформада эълон қилинган ўн минглаб эълонлар ҳақида;
- 11 та давлатдан бўлган фойдаланувчиларнинг хатти-ҳаракати — улар қайси саҳифаларни кўришади, қайси тугмаларга босишади, объект саҳифасида қанча вақт ўтказишади, неча марта қайта киришади;
- Ҳар бир эълон бўйича тушган қўнғироқлар ва аризалар ҳақида;
- Суратлар, сарлавҳалар, тавсифлар, компаниялар ва риелторларнинг позицияланиши ҳақида.
Биз шунингдек, Zillow (компания капитализацияси $17,2 млрд), Realtor.com (News Corp таркибига киради, капитализацияси $16,01 млрд), Rightmove ($7,45 млрд) ва Cian (СВО бошланишидан олдин 2021 йилда $1,5 млрд дан ортиқ) каби хорижий платформаларнинг ёндашувларини ўрганиб чиқдик, глобал аудиториянинг талаб ва кутишларини Ўзбекистон бозорининг маҳаллий хусусиятлари билан солиштириш учун.
Қандай эълонлар яхшироқ ишлайди?
Умумий қонуниятлар оддий бўлиб чиқди, лекин кўпинча уларга эътибор берилмайди:
- Фотосуратлар. Асосий омил. Яхши суратларга эга эълонлар 2-3 баробар кўпроқ кўрилади. Фойдаланувчилар ёруғлик, композиция ва сурат сифати каби жиҳатларга катта эътибор қаратадилар. Телефон камерасида, қиқийшиқ бурчаклардан олинган ёки кириш жойлари тартибсиз бўлган суратлар деярли самара бермайди.
- Тавсиф — кам аҳамиятга эга эмас. Фақат '2 хона, 70 кв.м, евро таъмир' каби қуруқ маълумотлар энди фойдаланувчини ишонтирмайди. Уйдаги шароит, инфратузилма, кимлар учун мослиги ва бошқа уйлар билан фарқи ҳақида жонли ва тушунарли тавсиф керак
- Сотувчи ва риелтор. Бу кутилмаганда жуда муҳим омил. Фойдаланувчи эълон ортида ким турганини билишни хохлайди. Исми борми? Сураті борми? Обро'си қандай? Агентлик билан боғланганми? Ишончи профил қўнғироқ қилиш имкониятни оширади. Аммо бугунги кунда бу етарли эмас. Харидорлар эндидана фақат эълонга, балки риелторнинг рақамли изига — унинг ижтимоий тармоқлардаги фаоллигига, профессионал саҳифаларига ва очиқ мулоқотига ҳам эътибор қаратадилар. Мутахассиснинг профил майдончасидаги фаоллиги танлашда ҳал қилувчи омил бўлиши мумкин, айниқса унда видеолар, мижозлар фикрлари ва эксперт контент бўлса. Realting.uz сайтида United Realtors of Uzbekistan билан ҳамкорликда Ўзбекистоннинг профессионал риелторлари учун очиқ реестр ишга туширилди. Ҳар бир мутахассис учун махсус рақамли саҳифа яратилди, унда қуйидагилар жамланади:
- Тасдиқланган статус,
- битимлар ва мижозлар фикрлари асосидаги рейтинг,
- сертификатлар ва лицензиялар,
- ҳозирги сотувда ёки ижарада мавжуд бўлган объектлар рўйхати
Ушбу реестр янги ишонч стандарти бўлади — мижозлар, қурувчилар ва агентликлар учун риелтор ёки битим бўйича ҳамкорни танлашда асосий йўл-йўриқ бўлади.
Реестрда бўлмаслик — бу қизил байроқ. Бу, эҳтимол, профессионал бўлмаслик ёки ҳатто фирибгарлик фаолиятини кўрсатиши мумкин. Рақамли ошкоралик даврида айнан текширилган статус ва очиқ обро' кўчмас мулк бозорида асосий устунликларга айланади.
- Хабар номи ва структура. «Тезда арзон квартира сотаман» — бу кўпроқ қаршилик уйғотади, жалб қилмайди. Хабар номи аниқ ва мазмунли бўлиши керак, қичқириқсиз ва шаблонларсиз
- Компания ёки агентлик. Агар сиз агентлик номидан эълон жойлаштирсангиз, унинг репутацияси, иш услуби ва очиқлиги аниқ бўлиши керак. Айниқса, чет элда бўлган харидорлар учун, улар ҳамма нарсани масофадан баҳолашади.
Нега бу муҳим?
Ҳар бир эълон платформда имкониятдир. Аммо агар у ёмон тарзда расмийлаштирилган бўлса, сиз керакли аудиториянинг эътиборини йўқотасиз. Айниқса, чет элдан кириб келадиган, тўлов қобилиятига эга бўлган аудитория. Уларнинг маблағлари бор, лекин юзлаб бир хил, маълумот бермайдиган карточкалар билан шуғулланишга вақти йўқ.
Улар ёмон расмийлаштирилган эълонни, суратлар йўқ ёки хиралашган тавсиф билан кўрганларида, шунчаки давом этишади
Realting.uz'даги эълонларда энг кўп нималар нотўғри бўлади?
Биз алоҳида текширув рўйхатини тайёрладик, унда батафсил таҳлил қилдик:
- қанддай қилиб объектни тўғри суратга олиш керак;
- таърифдаги қайси хатолар жавобларни камайтиради;
- ўзингиз ёки агентлик ҳақида нима муҳим эканлиги;
- қайси сарлавҳалар самарали ишлайди, қайсилари эса йўқ.
Бу тавсиялар тахминларга эмас, балки аниқ маълумотларга асосланган. Биз уларга бўлишмоқдамиз, чунки бу сизга яхшироқ сотиш ва мижозларни топишда ёрдам беради.
1. Паст сифатли ёки умуман фотосуратларнинг йўқлиги
Нима ишламайди:
- Ёмон ёритилган фотосуратлар.
- Асосий хоналар (ошхона, хожатхона, балкон, фасад) нинг фотосуратлари йўқ.
- Булутли ёки тезда олинган суратлар.
- Кам фотосурат (5 тадан кам).
Қуйида муваффақиятсиз суратлар намунааларини кўрсатамиз:
- Бу ерда фақат битта буланиб кетган сурат мавжуд:
- Бу ерда ҳам битта сурат бор ва фақат квартиранинг тахминий режа планини кўрсатади:
- Асосий сурат ноаниқ ва қоронғу жойда олинган:
Yomon rasmli e'lonlarning ko'rish soni:
Нима қилиш керак:
- Расмни кундузги ёруғликда, сунъий ёритишсиз олиш.
- Горизонтал форматни ишлатиш.
- Камида 10–15 та фото юклаш: фасад, кириш жойи, режа, ҳар бир хона, ошхона, санузел, дерозадан кўриниш, ховли, агар бу уй бўлса.
- Ер, стол ва бошқа нарсаларни олиб ташлаш – маконни визуал равишда бўшатиш.
2. Ёмон ёки тўлиқ бўлмаган тавсиф
Нима ишламайди:
- 1-2 жумладан иборат тавсиф, батафсиз.
- Ремонт, инфратузилма, қурилиш йили ҳақида маълумот йўқлиги.
Нимани қўшиш керак:
Кўрсатинг:
- Майдон, қават, уй тури, SHIFT баландиги.
- Ҳолати – янги ремонт, капитал, "ремонт талаб қилади" ва ҳоказо.
- Квартита ички жиҳозлари – мебель, техника.
- Инфратузилма – яқин жойлашган мактаблар, болалар боғчалари, метро, савдо марказлари, парктар.
- Нима учун айнан шу квартirani сотиб олиш керак – хиссий йўналтириш.
Яхши тавсиф намунаси:
Сотилади ёрқин 3 хонали кварттира 2005-йилда қурилган ғиштдан ясалган уйда. Кенг ошхона (12 м²), меҳмонхона ва икки ётоқхона. Яхши таъмирланган, ўрнатилган мебель қолади. Яқин атрофда «Ойбек» метроси, супермаркетлар, мактаб, болалар боғчаси. Оила учун аъло вариант!
Ёмон тавсиф намунаси:
Бу эълоннинг умуман тавсифи йўқ:
3. Ёмон сарлавҳа
Нима ишламайди:
- Умумий иборалар, масалан, «Квартира сотилади».
- Хусусиятлар йўқ, қизиқиш уйғотмайди
Нима қилиш керак:
Аниқланг:
- Хоналар сони.
- Жойлашув.
- Афзалликлар (нарх, таъмир, метрога яқин ва ҳ.к.).
Мисол сарлавҳа:
2 хонали кварттира, 72 m², таъмирланган, «Хамза» метроси яқинда, ғиштли уй.
Қандай бўлиши керак расмалар
- Ёрқин, аниқ ва одамларсиз ёки уй ҳайвонларисиз бўлиши керак.
- Ҳар бир хонанинг расмини олиш: зал, ётоқхона, ошхона, ваннахона, балкон.
- Уй ва кириш жойининг ташқи кўриниши ҳам муҳим.
- Агар квартитанинг режасини кўрсатмоқчи бўлсангиз, уни биринчи расм сифатида юкламаслик яхшироқ. Режа фақат бошқа расмлар билан бирга кўрсатилиши керак.
Телефон билан ҳам хона суратга олиш мумкин, лекин:
- HDR режимини ишлатинг.
- Суратни кўкрак даражасида олинг.
- Горизонтни эгмасликка ҳаракат қилинг.
- Ёрқинлик ва аниқроқ қилиш учун расмни таҳрир қилинг.
Эълон кўринишлар сонини қандай ошириш мумкин
- Эълонларни мунтазам янгилаб туриш – рўйхатда юқорилашини таъминлаш.
- Ижтимоий тармоқларда, Telegram-каналларда кўчмас мулк бўйича ҳаволалар жойлаштиринг.
- Эълоннинг ичини қуйидагилар билан тўлдиринг: ҳудуд, метро, янги қурилиш/янги бўлмаган, мебель билан ва ҳоказо.
- Платформада эълонни тарғиб қилишни сотиб олинг – бу эълонни максимал даражада юқорига қўяди ва бошқалардан йўқолиб қолмайди.
- Қайтган сўровларга жавоб бериш – тез ва одобли тарзда мурожаатларга жавоб беринг.
Нима яна эътиборга олиш керак:
- Агар кўришлар бўлмаса – нархни текшириб кўринг. Эҳтимол, бозор нархидан юқорироқ.
- Эълоннинг нусхаланмаганлигини ва харитада нотўғри жойлашмаганлигини текшириб чиқинг.
Яхши тавсифга эга эълон учун намуна
Яхши расмийлаштирилган эълонларнинг кўришлар сони:
Эълон статистикаси учун сиз Telegramда Андрей Андреевич Садыковга мурожаат қилишингиз мумкин https://t.me/RealtingCA.
REALTING.UZ учун эълоннинг намунаси:
Сарлавҳа:
Тошкент марказида, метрога яқин, таъмирланган ва мебелли 3 хонали квартира.
Хоналар сони, жойлашуви, ҳолати ва афзалликларини (мебел, метро, таъмир, нарх) эслатиб ўтинг.
Тавсиф.
Умумий маълумот:
Миробод туманида, Афросиёб кўчаси, 25-уйда жойлашган қулай 3 хонали квартира сотилади. Квартира 2006 йилда қурилган 5 қаватли г'иштли уйнинг 4-қаватида жойлашган. Умумий майдони – 82 м², ошхона – 10 м².
Ҳолати ва таъмири:
- Юқори сифатли материаллардан фойдаланилган капитал таъмир қилинган.
- Пластик деразалар, ламинат пол, осма шифтлар ва янги сантехника ўрнатилган.
- Ўрнатилган ошхона ва маиший техника харидорга қолади.
Мебель ва техника:
- Ўрнатилган ошхона гарнитури.
- Кондиционер, музлатгич, кир ювиш машинаси.
- Бир хонанда шкаф-купе, икки хонанда каравотлар, стол, диван
Жойлашув ва инфратузилма:
- «Ойбек» метросига 7 дақиқа пиёда юриш масофасида.
- Яқин атрофда мактаб, болалар боғчаси, савдо маркези, аптекалар, кафе мавжуд.
- Тинч, яшил ховли, яхши қўшнилар.
- Ховлида автотураргоҳ, болалар майдончаси мавжуд.
Ҳужжатлар:
- Ҳужжатлар тартибда, квартира сотувга тайёр.
- Битта мулкдор, ҳеч қандай қарздорлик йўқ.
- Ипотека мумкин, расмийлаштиришда ёрдам кўрсатилади.
Контакт:
Қўнғироқ қилинг ёки Телеграм орқали ёзинг: +998 XX XXX-XX-XX.
Исталган қулай вақтыңизда кўриш мумкин!
Қандай фотосуратлар керак (тахминий тўплам):
- Уй фасади – кўча томондан умумий кўриниш.
- Хонага кириш/эшик – тозалиги ва ҳолатини кўрсатиш учун.
- Кириш хонаси – умумий ва яқин план.
- Ошхона – техника ва мебель билан.
- Ётоқхона – ҳар бири алоҳида.
- Санузел – тоза бўлиши шарт.
- Коридор/прихожая.
- Балкон – агар ойнали бўлса, кўриниш билан.
- Деразадан кўриниш.
- Режа (агар мавжуд бўлса) – БТИ дан фото ёки чизма.
- Ҳовли ва автотураргоҳ.
- Кечқурун фотосуратлар (ихтиёрий) – қулай атмосфера.
Барча фотосуратлар – горизонтал форматда, яхши ёритилган, ортиқча нарсалар ва шахсий буюмларсиз.
Агар сизнинг эълонингиз самарали бўлишини хоҳласангиз – унга тўлиқ сотувлар асбоби сифатида ёндашинг. Биз эса амалиётда ишлайдиган нарсалар билан бўлишишни давом эттирамиз.
Muallif
Moskva Davlat Universitetining jurnalistika fakultetini tamomlagan. Iqtisodiy tahlil, urbanistika va ko‘chmas mulk bozorlariga ixtisoslashgan. Faoliyatini mustaqil jurnalist sifatida boshlagan.